Zwangerschap

Rechten bij zwangerschap en na de bevalling.

Als BPL merken we dat er veel onduidelijk is onder werknemers over hun rechten tijdens en na de zwangerschap. Ook partners van zwangere vrouwen hebben recht op geboorte- en zorgverlof. Met dit document hopen we een overzicht te geven van alle rechten, en willen we je daarnaast attenderen op een aantal zaken die het voor jou en je werkgever makkelijker kunnen maken om alles zo goed mogelijk te regelen. Al deze zaken zijn wettelijk vastgelegd, waarbij we je voor meer inhoudelijke zaken graag verwijzen naar de website van de Rijksoverheid.

 

 de website van de Rijksoverheid.

Aankondiging zwangerschap

Hoewel je hier niet toe verplicht bent, is het verstandig om je werkgever zo snel mogelijk in te lichten over je zwangerschap. Pas vanaf dat moment is je werkgever verplicht rekening te houden met je zwangerschap. Je werkgever is wettelijk verplicht binnen twee weken na deze melding een gesprek met je te plannen over de gevolgen van je zwangerschap voor je werkzaamheden, maar het is raadzaam dit gesprek zo snel mogelijk te plannen. Mocht dit niet gebeuren, neem hier dan zelf initiatief in. Tijdens dit gesprek worden zaken besproken die relevant zijn voor je zwangerschap.

Risico’s in de praktijk om voorzorgsmaatregelen voor te nemen omvatten

• Infectiegevaar (bijv. Brucella bij aborterende herkauwers, Leptospirose en Toxoplasmose).
• Stralingsgevaar (of werken met radioactieve middelen).
• Fysieke belasting (bijv. werken in lastige posities of het tillen van dieren).
• Gebruik van bepaalde medicatie (bijv. hormoonpreparaten, euthasol, carcinogene middelen en prednisonhoudende middelen).
• Gasnarcose; het advies is om niet werkzaam te zijn in een werkomgeving waar isofluraan vrijkomt.
• Werkstress; verhoogde stress is een bewezen risico voor vroeggeboorte en te laag geboortegewicht.

Al deze risico’s zijn omschreven in de RI&E, welke iedere praktijk verplicht is op te stellen. Indien je ergens over twijfelt is het verstandig om een preventief gesprek in te plannen met de bedrijfsarts. 

Als blijkt dat een werknemer niet in staat is al haar werkzaamheden uit te voeren, dan wordt in overleg met de werkgever gekeken naar alternatieve werkzaamheden. Hoe hier invulling aan wordt gegeven gaat in goed overleg, maar is de verantwoordelijkheid van de werkgever. In overleg kan het mogelijk zijn dat een werknemer vanwege het niet uit kunnen voeren van alle werkzaamheden (gedeeltelijk) ziek gemeld wordt. Een bedrijfsarts van de ARBO-dienst zal hierbij de situatie beoordelen en bepalen of hier voor de werkgever een uitkering aan verbonden is. De werkgever is verantwoordelijk voor doorbetaling van het loon van de werknemer.

De volgorde voor het aanpakken van risico’s in de zwangerschap zijn: 

• - de risico’s wegnemen binnen de eigen functie en de eigen werkplek 
• - aanpassing van het werk en/of aanpassing van de werk- en rusttijden 
• - ander werk 
• - het tijdelijk vrijstellen van het verrichten van arbeid

Extra pauze

Als zwangere werknemer heb je recht op extra pauze, tot 1 uur extra pauze op een werkdag van 8 uur. In hoeverre je dit nodig acht, en hoe je hier invulling aan geeft, gaat in goed overleg met je werkgever. Zwangerschapsonderzoek mag onder werktijd plaatsvinden, het loon wordt hierbij doorbetaald.

Diensten

• De rechten op aangepast werk en aangepaste werktijden gelden ook voor de (consignatie)diensten. Zo geldt er bijvoorbeeld een maximum van 10 uur per dienst. 
• Een zwangere werknemer wordt vrijgesteld van overwerk en nachtdiensten.
• Indien de diensten deel uitmaken van de structurele werkzaamheden van de werknemer, dan dient de dienstvergoeding ook tijdens zwangerschap te worden doorbetaald. Voor de werkgever zijn er mogelijkheden hiervoor een uitkering aan te vragen via het UWV.

Zwangerschaps - en bevallingsverlof

In totaal heb je recht op 16 weken verlof. 

Je zwangerschapsverlof duurt tot en met de dag van de bevalling. Het begin van jouw verlof bereken je door vanaf de dag na de uitgerekende bevallingsdatum 6 weken terug te tellen.

Je moet uiterlijk 4 weken voor de dag na jouw uitgerekende bevallingsdatum met zwangerschapsverlof. Wat je minder aan 6 weken zwangerschapsverlof opneemt, tel je op bij je bevallingsverlof. Ga je bijvoorbeeld 5 weken voor de dag na de uitgerekende datum met verlof, dan tel je 1 week op bij jouw bevallingsverlof. Wordt je kind later dan de uitgerekende bevallingsdatum geboren, dan wordt je bevallingsverlof hierdoor niet korter.

Het bevallingsverlof gaat in op de dag na de bevalling. Het verlof duurt minstens 10 weken. Ook als je baby later dan de uitgerekende datum wordt geboren. Jouw zwangerschapsverlof en bevallingsverlof samen duren dan langer dan 16 weken.

Voor meer informatie kun je terecht op de website van de Rijksoverheid.

Borstvoeding

Mocht je na je verlof nog borstvoeding geven, dan dient de werkgever dit te faciliteren. Hoe eerder je dit aangeeft bij je werkgever, hoe meer kans je hem/haar geeft hier rekening mee te houden. Je mag maximaal 25% van je werktijd doorbetaald besteden aan het borstvoeding geven of kolven. Je mag deze tijd dus ook gebruiken om naar je baby te gaan en zelf te voeden, indien dit haalbaar is. Hoeveel tijd je hiervoor daadwerkelijk nodig hebt en hoe dit ingepland kan worden in het rooster, dient in overleg met de werkgever plaats te vinden.

Als je op je werkplek wilt kolven, dan dient hiervoor een geschikte ruimte beschikbaar te zijn. Deze ruimte moet aan verschillende eisen voldoen, zoals:

• De ruimte moet van binnenuit afgesloten kunnen worden;
• De ruimte moet voldoende privacy bieden;
• Er moet voldoende verse lucht, daglicht en voldoende voorzieningen voor klimaatbeheersing zijn;
• Er mogen geen risico's zoals gevaarlijke stoffen en verontreinigingen zijn.

Als deze ruimte niet beschikbaar is, dan moet er een geschikt alternatief gevonden worden of moet de werkneemster de mogelijkheid hebben om bijvoorbeeld thuis te kolven/voeden. 

Meer informatie is hier te vinden.

Rechten na bevallingsverlof

Ook na je bevalling heb je nog 6 maanden recht op aangepaste werktijden. Hierin gelden dezelfde regels als tijdens de zwangerschap. Daarnaast dienen de werkzaamheden zo ingericht te zijn, dat deze geen risico vormen voor je baby, zoals het geval kan zijn bij het geven van borstvoeding. Denk hierbij aan isofluraan die via de moedermelk aan de baby kan worden doorgegeven.

 

Zwangerschapsdiscriminatie

Een werkgever mag je niet anders behandelen omdat je zwanger bent of wilt worden. De zwangerschap mag bijvoorbeeld geen rol spelen bij een sollicitatie, promotie of contractverlenging. 

Gebeurt dat wel, dan is er sprake van discriminatie op basis van geslacht. Je kunt dit melden bij een antidiscriminatiebureau of het College voor de Rechten van de Mens.

Hier vertelt de Rijksoverheid daar mee over.

 

Zorg - / calamiteitenverlof

Alhoewel het voor iedereen rust geeft als de opvang van de kinderen goed geregeld is, is het soms onvermijdelijk dat er met spoed iets geregeld moet worden qua opvang, bijvoorbeeld door plotselinge ziekte van een kind. Hiervoor kunnen ouders zich beroepen op het calamiteitenverlof. Dit verlof dient voor de eerste opvang van privéproblemen, tot deze zijn verholpen. Bij een ziek kind houdt dit in dat het van school/opvang gehaald kan worden en de ouder thuis kan blijven tot er vervangende opvang geregeld is, met een maximum van 24 uur. Mocht je de ziekte van een kind aan zien komen en voor een volgende dag geen opvang geregeld krijgen, dan kan je gebruik maken van kortdurend zorgverlof. Vaak wordt er eerst onderling met werkgever en directe collega’s gekeken naar de mogelijkheden om een dienst te ruilen of afspraken in de agenda te verzetten. Zorgverlof dient persoonlijk bij de werkgever aangevraagd te worden. Voor dit verlof, wat je werkgever verplicht is toe te kennen, krijg je 70% van je loon door betaald. Per jaar kan je maximaal 2x het aantal uren dat je per week werkt opnemen als kortdurend zorgverlof.

 

Geboorteverlof partner

Natuurlijk is het belangrijk dat je als partner bij de geboorte van je kind kan zijn. Daarom heb je recht op geboorteverlof. Dit moet je opnemen binnen 4 weken nadat het kind geboren is. Partners krijgen 1 week geboorteverlof. Hiernaast kan je nog 5 weken aanvullend geboorteverlof aanvragen. 

Het aanvullende geboorteverlof dien je wel minstens 4 weken van te voren aan te vragen via brief of e-mail. 

Meer lezen.

Zijn er nog dingen onduidelijk? Of ben je niet zeker over je persoonlijke situatie? Leden kunnen hun vraag sturen naar info@bpldierenartsen.nl en wij helpen je graag verder. Mocht het nodig zijn dan kunnen we je doorverwijzen naar onze helpdesk bij De Unie.

Er kunnen geen rechten aan de informatie op deze website worden ontleend. Hoewel de BPL zorgvuldigheid in acht neemt bij het samenstellen en onderhouden van deze website en daarbij gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar geacht worden, kan de BPL niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de geboden informatie. Mocht je vragen hierover hebben, kun je ons natuurlijk altijd mailen (info@bpldierenartsen.nl).