Zwangerschap

Rechten bij zwangerschap en na de bevalling.

Als BPL merken we dat er veel onduidelijkheid is onder werknemers wat hun rechten tijdens en na de zwangerschap zijn op werkgebied. Met dit document hopelijk we een overzicht te geven van je rechten en willen we je tevens attenderen op een aantal zaken die het voor jou en je werkgever makkelijker kunnen maken om alles zo goed mogelijk te regelen. Al deze zaken zijn wettelijk vastgelegd, waarbij we je voor meer inhoudelijke zaken graag verwijzen naar www.rijksoverheid.nl. Relevante wetten waar we je op willen wijzen zijn de Wet zorg en arbeid, Arbowet (arbeidsomstandighedenwet) en de Arbeidstijdenwet.

Aankondiging zwangerschap

Alhoewel je hier niet toe verplicht bent, is het verstandig om je werkgever zo snel mogelijk in te lichten over je zwangerschap. Pas vanaf dat moment is je werkgever verplicht rekening te houden met je zwangerschap. Je werkgever is wettelijk verplicht binnen twee weken na deze melding een gesprek met je te plannen over de gevolgen van je zwangerschap voor je werkzaamheden, maar het is raadzaam dit gesprek zo snel mogelijk te plannen. Mocht dit niet gebeuren, neem hier dan zelf initiatief in. Tijdens dit gesprek worden zaken besproken die relevant zijn voor je zwangerschap.

Risico’s in de praktijk om voorzorgsmaatregelen voor te nemen omvatten

  • Infectiegevaar (oa. Brucella bij aborterende herkauwers, Leptospirose en Toxoplasmose).
  • Stralingsgevaar (oa. of werken met radioactieve middelen).
  • Fysieke belasting (oa. werken in lastige posities of het tillen van dieren).
  • Gebruik van bepaalde medicatie (oa. hormoonpreparaten, euthasol, carcinogene middelen en prednisonhoudende middelen).
  • Gasnarcose; het advies is om niet werkzaam te zijn in een werkomgeving waar isofluraan vrijkomt.
  • Werkstress; verhoogde stress is een bewezen risico voor vroeggeboorte en te laag geboortegewicht.

Al deze risico’s zijn omschreven in de RI&E, welke iedere praktijk verplicht is op te stellen.

Als blijkt dat een werknemer niet in staat is al haar werkzaamheden uit te voeren, dan wordt in overleg met de werkgever gekeken naar alternatieve werkzaamheden. Hoe hier invulling aan wordt gegeven gaat in goed overleg, maar is de verantwoordelijkheid van de werkgever. In overleg kan het mogelijk zijn dat een werknemer vanwege het niet uit kunnen voeren van alle werkzaamheden gedeeltelijk ziek gemeld wordt. Een bedrijfsarts van de ARBO-dienst zal hierbij de situatie beoordelen en bepalen of hier voor de werkgever een uitkering aan verbonden is. De werkgever is verantwoordelijk voor doorbetaling van het loon van de werknemer.
De volgorde voor het aanpakken van risico’s in de zwangerschap bedraagt: - de risico’s wegnemen binnen de eigen functie en de eigen werkplek - aanpassing van het werk en/of aanpassing van de werk- en rusttijden - ander werk - het tijdelijk vrijstellen van het verrichten van arbeid

Extra pauze

Als zwangere werknemer heb je recht op extra pauze, tot 1 uur extra pauze op een werkdag van 8 uur. In hoeverre je dit nodig acht en hoe je hier invulling aan geeft, gaat in goed overleg met je werkgever. Zwangerschapsonderzoek mag onder werktijd plaatsvinden.

Diensen

Vanaf het moment dat je zwanger bent tot zes maanden na je zwangerschap, kan je niet verplicht worden nachtdiensten te draaien.

  • In principe wordt een consignatiedienst op basis van beschikbaarheid bij oproep wettelijk aangemerkt als nachtdienst, zodra er tussen 0.00u-6.00u meer dan 1 uur gewerkt wordt. Omdat bij een oproepdienst niet op voorhand in te schatten is of er meer dan 1 uur gewerkt wordt, lijkt het aannemelijk dat een zwangere medewerker voor de nachturen ook geen consignatie hoeft te draaien of een back-up ter beschikking heeft voor het geval zij langer dan 1 uur wordt opgeroepen.
  • In de cao 2018 is opgenomen dat een zwangere werknemer niet mag worden ingezet voor diensten, tenzij zij hier uitdrukkelijk toestemming voor geeft.
  • Indien de diensten deel uitmaken van de structurele werkzaamheden van de werknemer, dan dient de dienstvergoeding ook tijdens zwangerschap te worden doorbetaald. Voor de werkgever zijn er mogelijkheden hiervoor een uitkering aan te vragen via het UWV.

Zwangerschaps - en bevallingsverlof

Op het einde van de zwangerschap ga je met zwangerschapsverlof. dit verlof gaat in zes tot uiterlijk vier weken voor je uitgerekende datum. Bij een meerlingzwangerschap betreft dit tien tot uiterlijk acht weken voor de uitgerekende datum. Na de bevalling gaat het zwangerschapsverlof over in het bevallingsverlof. Dit verlof loopt tot minimaal tien weken na de daadwerkelijke datum van bevalling. In principe duurt het zwangerschaps - en bevallingsverlof gecombineerd zestien weken, maar als je zes weken voorafgaand aan de uitgerekende datum met de verlof gaat en de bevalling vervolgens na deze datum plaatsvindt, dan krijg je deze dagen als extra verlof, zodat je ook na je bevalling alsnog tien weken bevallingsverlof hebt.

Borstvoeding

Mocht je na je verlof nog borstvoeding geven, dan dient de werkgever dit te faciliteren. Hoe eerder je dit aangeeft bij je werkgever, hoe meer kans je hem/haar geeft hier rekening mee te houden. Je mag maximaal 25% van je werktijd doorbetaald besteden aan het kolven. Hoeveel tijd je hiervoor daadwerkelijk nodig hebt en hoe dit ingepland kan worden in het rooster, dient in overleg met de werkgever plaats te vinden.
Als je op je werkplek wilt kolven, dan dient hiervoor een geschikte ruimte beschikbaar te zijn. Deze ruimte moet aan verschillende eisen voldoen, zoals;

  • De ruimte moet van binnenuit afgesloten kunnen worden;
  • De ruimte moet voldoende privacy bieden;
  • Er moet voldoende verse lucht, daglicht en voldoende voorzieningen voor klimaatbeheersing zijn;
  • Er mogen geen risico's zoals gevaarlijke stoffen en verontreinigingen zijn.

Als deze ruimte niet beschikbaar is, dan moet er een geschikt alternatief gevonden worden of moet de werkneemster de mogelijkheid hebben om bijvoorbeeld thuis te kolven/voeden. In goed overleg is er veel mogelijk.

Rechten na bevallingsverlof

De eerste zes maanden na je bevalling, kan je niet verplicht worden tot het draaien van nachtdiensten. Daarnaast dienen de werkzaamheden zo ingericht te zijn, dat deze geen risico vormen voor je baby, zoals het geval kan zijn bij het geven van borstvoeding. Denk hierbij aan isofluraan die via de moedermelk aan de baby kan worden aangegeven.

Zorg - / calamiteitenverlof

Alhoewel het voor iedereen rust geeft als de opvang van de kinderen goed geregeld is, is het soms onvermijdelijk dat er stante pede iets geregeld moet worden qua opvang, bv door plotselinge ziekte van een kind. Hiervoor kunnen ouders zich beroepen op het calamiteitenverlof. Dit verlof dient voor de eerste opvang van privéproblemen, tot deze zijn verholpen. Bij een ziek kind houdt dit in dat het van school/opvang gehaald kan worden en de ouder thuis kan blijven tot er vervangende opvang geregeld is, met een maximum van 24 uur. Mocht je de ziekte van een kind aan zien komen en voor een volgende dag geen opvang geregeld krijgen, dan kan je gebruik maken van kortdurend zorgverlof. Vaak wordt er eerst onderling met werkgever en directe collega’s gekeken naar de mogelijkheden om een dienst te ruilen of afspraken in de agenda te verzetten. Zorgverlof dient persoonlijk bij de werkgever aangevraagd te worden. Voor dit verlof, wat je werkgever verplicht is toe te kennen, krijg je 70% van je loon door betaald. Per jaar kan je maximaal 2x het aantal uren dat je per week werkt opnemen als kortdurend zorgverlof.

Er kunnen geen rechten aan de informatie op deze website worden ontleend. Hoewel de BPL zorgvuldigheid in acht neemt bij het samenstellen en onderhouden van deze website en daarbij gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar geacht worden, kan de BPL niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de geboden informatie. Mocht je vragen hierover hebben, kun je ons natuurlijk altijd mailen (info@bpldierenartsen.nl).