It takes 2 to tango

 

Al weer een aantal jaren maken we met werkgevers (BPW) afspraken over een cao. Zo lang al weer, dat het bijna gaat wennen. Maar is de achtergrond van deze cao ook al weer en hoe vanzelfsprekend is het dat we elk jaar nieuwe afspraken maken? En wat is de betekenis en toekomst van deze cao? Voor het beantwoorden van deze vragen moeten we toch even terug in de geschiedenis. Er was immers een tijd dat er in de sector geen sprake van een cao was.

 

In het verleden was het gebruikelijk dat de KNMVD als beroepsorganisatie werkgevers in de sector adviseerde over de ontwikkeling van arbeidsvoorwaarden. Tot het moment dat de mededingingsautoriteit daar ‘een stokje voor stak’. Men was van mening dat dergelijke adviezen op gespannen voet stonden met ‘vrije concurrentie’. Als oplossing is toen de cao (Collectieve Arbeids Overeenkomt) uit de kast gehaald. Een cao is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd die overeen zijn gekomen tussen een of meer werkgevers (of werkgeversorganisaties) met een of meer werknemersorganisaties. Een aantal werkgevers (verenigd in de BPW) en werknemers (BPL) hebben de handschoen toen opgepakt en een eerste cao afgesloten.

 

Een cao heeft een wettelijke basis. Hier staat aangegeven wat verstaan moet worden onder een cao en wie bevoegd is tot het afsluiten van een cao. En met de Wet AVV kan een cao algemeen verbindend worden verklaard voor een gehele bedrijfstak. Dat houdt in dat de cao automatisch op iedereen die in de sector werkzaam is van toepassing is. Echter, om een cao algemeen verbindend verklaard te krijgen moet er sprake zijn van voldoende representativiteit. De representativiteit wordt gemeten door de verhouding te nemen tussen enerzijds het totale aantal werknemers in dienst bij de werkgevers in de bedrijfstak die direct gebonden zijn aan de CAO, en anderzijds het totale aantal in de bedrijfstak werkzame werknemers. Indien deze verhouding 60 procent of meer bedraagt, is er sprake van een voldoende representativiteit.

 

De BPL is groot voorstander van het algemeen verbindend verklaren van de cao. Immers, als de cao onverkort op iedereen van toepassing is, betekent dit dat er geen concurrentie is op basale arbeidsvoorwaarden. Daarmee kunnen we ook verder werken aan onze ambitie om de arbeidsvoorwaarden van dierenartsen in loondienst verder te verbeteren. Probleem is echter dat veel te weinig werkgevers zijn aangesloten bij de BPW. Hierdoor krijgen we de cao niet algemeen verbindend verklaard en is de cao alleen van toepassing op werknemers die werkzaam zijn bij BPW-leden. En hoewel wij het graag anders zouden zien, is het ook niet de verwachting dat de cao snel algemeen verbindend zal worden verklaard.

 

Wij vinden dat bij een sector die steeds professioneler wordt (o.a. meer werknemers in loondienst) eigenlijk een goede algemeen verbindend verklaarde cao hoort. Dierenartsen zijn academisch geschoolde werknemers, en daar horen academische arbeidsvoorwaarden bij. Maar helaas hebben wij onze ambitie om de arbeidsvoorwaarden echt te verbeteren de afgelopen jaren wel wat moeten ‘temperen’. Er zijn tenslotte nog steeds teveel werkgevers die geen cao willen en dus geen lid worden van de BPW. En het vervelende daarvan is, dat hoe beter wij ons best doen om jullie arbeidsvoorwaarden verder te verbeteren, hoe meer werkgevers er lijken af te haken. En daarmee wordt een algemeen verbindend verklaring steeds lastiger. Een meer dan vervelend dilemma en in onze optiek een gemiste kans. Niet alleen voor de sector, maar vooral ook voor de werknemers.

 

Desalniettemin hechten wij aan de huidige cao. Onze successen (hoe klein soms ook) zijn toch een voorzichtige realisatie van ons uiteindelijke doel van betere en gelijke arbeidsvoorwaarden voor alle dierenartsen in loondienst. Daarbij is de cao ook een soort referentie voor werknemers die misschien niet bij een BPW lid werken. In de tussentijd hopen we natuurlijk wel dat veel meer werkgevers dan nu gaan inzien wat de voordelen zijn van het hebben van een cao. Niet alleen voor werknemers maar juist OOK voor werkgevers. Een cao geeft immers duidelijkheid, rust, gemak, voorkomt willekeur en draagt daarmee bij aan verdere professionalisering. Ook nu praktijken steeds groter lijken te worden. Praat hier ook eens over met je collega’s en je werkgever, als je op een praktijk werkt waar de cao (nog) niet van toepassing is. Immers….. ‘It takes 2 to tango”.

 

Huug Brinkers
Adviseur en cao onderhandelaar BPL